การปฐมพยาบาลเบื้องต้น เมื่อได้รับสารพิษเข้าสู่ร่างกาย

ในชีวิตประจำวันของเราต้องพัวพันกับสารเคมีเยอะไปหมดเลย ไม่ว่าจะเป็นยา เครื่องสำอาง สเปรย์กำจัดแมลง ฯลฯ ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพ  แต่บางครั้งด้วยความที่เราอาจจะไม่ได้ระวัง หรืออาจจะรู้เท่าไม่ถึงการณ์ก็ดี เลยทำให้เราได้รับสารเคมีนั้นๆ ในปริมาณเกินกว่าที่เหมาะสมกับสุขภาพ ซึ่งก่อให้เกิดพิษต่อร่างกาย ดังนั้นเราควรรู้วิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อได้รับสารเคมี เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพชีวิตของเราเอง

ก่อนที่เราจะไปรู้วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น เราก็ควรรู้ไว้ก่อนว่าสารเคมีนั้นมีหลายประเภทแล้วแต่ละประเภทก็มีฤทธิ์เป็น กรด ด่าง แตกต่างกันไป หากได้รับเข้าไป ก็จะส่งผลต่อสุขภาพที่ต่างกัน ดังนั้นก่อนที่เราจะปฐมพยาบาลเราควรจะต้องประเมินสุขภาพเบื้องต้นได้ว่าเคมีนั้นๆ มีฤทธิ์หนักไปทางไหน และได้รับเข้าสู่ร่างกายโดยวิธีใด

สารพิษ/สารเคมี เข้าสู่ร่างกายของคนเราได้อย่างไร?

โดยหลัก ๆ แล้วสารพิษ หรือ สารเคมี สามารถเข้าสู่ร่างกายคนเราผ่าน 3 ช่องทาง ได้แก่

1. การกิน

2. การสูดดม

3. การสัมผัส ซึ่งการสัมผัสนั้น อาจเป็นการสัมผัสทางผิวหนัง สัมผัสเข้าสู่ตาหรือเยื่อบุอื่น ๆ

สารพิษ หรือ สารเคมี ที่เรามีโอกาสจะสัมผัส ส่วนใหญ่อาจจะเป็นสารที่อยู่ในบ้านของเรา เช่น ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในบ้าน อย่างน้ำยาล้างห้องน้ำ น้ำยาล้างท่อ (โซดาไฟ) นอกจากนั้น อาจเป็นกลุ่มยาฆ่าแมลงที่ใช้ตามบ้าน เช่น ยาฆ่ามด ยาฆ่ายุง หรือยาฆ่าปลวก

1 เมื่อได้รับสารพิษผ่านการกิน

ถ้าเราได้รับสารพิษโดยวิธีการกินถ้ามีอาการผิดปกติแนะนำให้ไปพบแพทย์หรือไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด  หากมีอาการรุนแรง เช่น ซึม หมดสติ หรือแน่นหน้าอก หายใจติดขัด ให้โทรเบอร์ 1669 สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ เพื่อให้มีทีมรถพยาบาลมาดูแลที่จุดเกิดเหตุ

กรณีที่สารพิษอาจจะเปื้อนเสื้อผ้า หรือเปรอะเปื้อนตามผิวหนัง ระหว่างที่เรารอรถพยาบาลมา เราอาจถอดเสื้อผ้าผู้ป่วย เพื่อลดการสัมผัสกับตัวผู้ป่วย อาจจัดผู้ป่วยให้นอนตะแคง เพื่อช่วยเปิดทางเดินหายใจ เพื่อรอรถพยาบาลมารับผู้ป่วยไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด

#วิธีการที่ไม่แนะนำ

ไม่ควรล้วงคอ หรือทำให้อาเจียนด้วยวิธีการอื่น เช่น การกินไข่ขาว ให้น้ำ หรือนมในปริมาณมาก ๆ เพื่อหวังเจือจาง เพราะสารพิษบางชนิด หากยิ่งทำวิธีการเหล่านี้ จะยิ่งทำให้เกิดพิษต่อผู้ป่วยมากขึ้นและอาจทำให้เกิดอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจได้เพราะฉะนั้นต้องระมัดระวังและหลีกเลี่ยงวิธีการต่างๆเหล่านี้

2 เมื่อได้รับสารพิษสัมผัสเข้าสู่ตาหรือทางผิวหนัง

หลักการปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อได้รับสารเคมีผ่านผิวหนัง

1. ถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนสารเคมีและเปลี่ยนเป็นชุดอื่นทันที 
2. ล้างผิวหนังที่มีการสัมผัสกับสารเคมีด้วยน้ำสะอาดหลายๆ ครั้ง
3. หากสารเคมีเข้าตา ให้ล้างตาด้วยน้ำสะอาดทันที ล้างซ้ำๆ นาน 15 นาที
   • วิธีการปฐมพยาบาลในกรณีนี้ ให้เปิดน้ำหรือล้างตาด้วยน้ำที่ไหลผ่านตลอด เช่น สายยางเพื่อล้างตาตลอดเวลา กรณีที่ล้างในภาชนะ อาจทำให้สารพิษลงไปในอ่าง เมื่อเราลืมตาก็อาจจะได้รับสารพิษต่อเนื่อง เน้นว่า ล้างด้วยน้ำที่ไหลผ่าน เพื่อชำระล้างเอาสารพิษออก จนกว่ารู้สึกว่าอาการระคายเคืองลดลง หรือถ้าโทร 1669 แล้วรถพยาบาลยังไม่มา ให้เราล้างจนกว่ารถพยาบาลจะมาถึง
4. อย่าใช้ยาแก้พิษทางเคมี เพราะความร้อนที่เกิดจากปฏิกิริยาอาจทำให้เกิดอันตรายมากขึ้น

รีบนำตัวส่งแพทย์ทันทีหลังปฐมพยาบาลเบื้องต้นเสร็จ

สรุป หากมีความคิดว่าจะใช้สารเคมีแล้วหล่ะก็ ต้องระมัดระวังให้มาก เพื่อชีวิตและสุขภาพเราเองด้วยนะคะ นอกเหนือจากนั้นน้อง Fuku อยากให้ทุกท่าน  มองหาประกันสุขภาพ เพื่อเตรียมความพร้อมไว้รับมือกันไว้แต่ต้นๆ นะคะ  หากท่านไหนสนใจ ลองเข้ามาเลือกดูความคุ้มครองต่างๆ ตาม Link นี้ได้เลยคะ

https://www.krungsribroker.com/health-insurance

แหล่งที่มา

https://www.posttoday.com/lifestyle/

https://thestandard.co/sniffing-chemicals-first-aid-method/

https://www.doctorplouk.com/archives/

เรียบเรียงบทความโดย : น้อง Fuku